شبکه سراسری برق ایران از طریق پست خوی به شبکه شرق ترکیه از طریق پست وان متصل میباشد. با توجه به برنامه کشور ترکیه برای نصب یک سیستم پشت – به – پشت در پست وان، مطالعاتی در مورد میزان هارمونیکها در پست وان انجام گرفت. این اندازهگیریها توسط شرکت TEIAS ترکیه در باسبار ۴۰۰ کیلوولت وان انجام گرفت و نشاندهنده افزایش هارمونیک پنجم ولتاژ در باسبار وان تا ۸٫۴ درصد بود.
با توجه به ادعای شرکت ترکیهای، اندازهگیریهای همزمان در باسبار ۴۰۰ کیلوولت وان و باسبار ۴۰۰ کیلوولت خوی در ایران توسط شرکت یکتابهینه توان صورت گرفت. نتایج این اندازهگیری ضمن تایید نتایج اندازهگیری ترکیه، نشاندهنده افزایش همزمان هارمونیک پنجم ولتاژ در باسبار خوی تا ۵٫۵ درصد بود. پس از آن اندازهگیریهای وسیعی در سراسر شبکه انتقال برق منطقهای آذربایجان انجام شد که نشاندهنده سطح بالای هارمونیک ۵ در کل شبکه و البته تشدید آن در نقاطی از شبکه بود.
در راستای حل مشکل هارمونیکی در باسبار خوی، پروژهای بین برق منطقه آذربایجان و دانشگاه صنعتی شریف و با همکاری شرکت یکتابهینه توان منعقد گردید. در طی این پروژه اقداماتی به شرح ذیل انجام شد:
- اندازهگیری هارمونیکی همزمان در ۱۴ نقطه در شبکه برق منطقهای آذربایجان و وان ترکیه و تحلیل نتایج آن
- شبیه سازی هارمونیکی شبکه برق منطقهای آذربایجان و پست وان ترکیه از سطح ۲۰ کیلوولت تا ۴۰۰ کیلوولت
- مطالعه پاسخ فرکانسی شبکه در حالات مختلف و بررسی علل افزایش هارمونیک ۵ ولتاژ در شبکه
- بررسی تاثیر بانکهای خازنی و راکتورهای موجود در شبکه توزیع و فوق توزیع بر پاسخ فرکانسی شبکه و میزان هارمونیکها
- بررسی تاثیر ساختار شبکه (فوق توزیع و انتقال) بر پاسخ فرکانسی شبکه و استخراج نقاط ضعف ساختار شبکه از لحاظ پاسخ فرکانسی
- مطالعه منشا هارمونیکها و تفکیک سهم مناطق مختلف در ایجاد هارمونیک در شبکه و تهیه اولویت برای جبرانسازی هارمونیکی در سطح توزیع
- مطالعه روند زمانی تغییرات طیف هارمونیکی در شبکه و بررسی دلایل آن و استنباط منابع مهم تولید هارمونیک در شبکه
- انجام مانورهای متعدد در شبکه برق منطقهای آذربایجان بر روی خطوط انتقال و فوق توزیع، بانکهای خازنی و راکتورهای شبکه
- بررسی هارمونیکی طرحهای توسعه شبکه برق منطقهای آذربایجان (بیش از ۲۰ مورد)
- مطالعات جایابی بهینه بانک خازنی و فیلتر پسیو در شبکه برق منطقهای آذربایجان در سطوح فوق توزیع و انتقال برای کاهش هارمونیکها در کل شبکه، به خصوص پست خوی
- ارائه مکان، ظرفیت، فرکانس تشدید و سایر پارامترهای فیلترهای پسیو و بانکهای خازنی پیشنهادی برای کاهش هارمونیکها و اصلاح پاسخ فرکانسی شبکه
- مطالعه هارمونیکی تاثیر ترکیب طرحهای توسعه شبکه برق منطقهای آذربایجان و نصب فیلتر پسیو و بانک خازنی در شبکه
- ارائه راه حلهای ترکیبی برای کاهش هرچه بیشتر هارمونیکها در شبکه و اصلاح پاسخ فرکانسی
- و …
دستآورد حاصل از اقدامات انجام شده در ۷ فصل گزارش مبسوط به برق منطقه آذربایجان تحویل گردید و طی جلساتی با مسئولین و کارشناسان منطقه، ابعاد فنی و اقتصادی طرحهای پیشنهادی بررسی شد و راه حلهای گوناگونی برای حل مشکل به کارشناسان و مدیران برق منطقهای آذربایجان و توانیر ارائه گردید.